W ciąży pozamacicznej, zwanej też ciążą ektopową, zapłodnione jajeczko rozwija się poza macicą. Nie ma uniwersalnego sposobu zapobiegania ciąży pozamacicznej. Przebyte stany zapalne przydatków  zwykle prowadzą do tworzenia się blizn i zrostów na jajowodach, co sprzyja ciąży pozamacicznej

Początkowo trudno odróżnić jej objawy od zapalenia jajowodu czy wyrostka robaczkowego. Plamienie też nie jest wskazówką. Jeśli jednak towarzyszy mi ból, istnienie ciąży pozamacicznej jest bardzo prawdopodobne.  Ostry ból obejmujący jedną stronę brzucha, świadczy to zwykle o pęknięciu ciąży pozamacicznej. Krwawienie wewnętrzne powoduje, że tętno jest przyśpieszone, ciśnienie krwi niskie, a skóra blada. Lekarz przeprowadza wywiad i  zleca oznaczenie stężenia gonadotropiny kosmówkowej (hCG) we krwi. Jej obecność potwierdza ciążę. Jeżeli w ciągu 48 godzin stężenie hCG we krwi nie wzrośnie o 66-100 proc., podejrzewa się ciążę pozamaciczną. By mieć pewność, robi się przezpochwowe USG. Gdy w macicy nie widać pęcherzyka ciążowego, diagnoza potwierdza się.

W zależności od miejsca, w którym zagnieździło się zapłodnione jajeczko, wyróżnia się:

  • Ciążę jajowodową (to 99 proc. przypadków), gdy dochodzi do implantacji zapłodnionej komórki w jajowodzie, zarodek może się rozwijać w każdej części jajowodu.
  • Ciążę jajnikową, jeśli jajeczko usadowi się i rozwija w jajniku lub na nim.
  • Ciążę brzuszną (otrzewnową), kiedy rozwija się ona w jamie otrzewnowej lub na innym narządzie wewnętrznym. Jeżeli jajeczko znajduje się na samym końcu jajowodu, tuż przy strzępkach, i tam połączy się z plemnikiem, może oderwać się i wpaść między pętlę jelita, gdzie będzie się rozwijać.
  • Ciążę szyjkową, kiedy zapłodnione jajeczko rozwija się poniżej ujścia wewnętrznego macicy, poza jej jamą.

U niektórych kobiet ciąża pozamaciczna obumiera i zostaje wchłonięta przez tkanki. Kilkutygodniową ciążę pozamaciczną można zniszczyć lekami. Ta metoda oszczędza jajowód i nie czyni szkód w organizmie kobiety. Czasem dochodzi też do pęknięcia jajowodu, w którym rozwijała się ciąża, i musi on być usunięty. Wtedy ratunkiem jest operacja. Do niedawna był to zabieg polegający na przecięciu powłok brzusznych. Obecnie stosuje się laparoskopię.

Po zabiegu usunięcia ciąży pozamacicznej kobieta powinna być pod opieką ginekologa. Jeśli udało się zachować jajowód, pół roku po zabiegu należy sprawdzić jego drożność. Gdy został usunięty, wówczas kobiecie pozostają dwa jajniki i jeden jajowód. Płodność zostaje zachowana. Nie trzeba się też obawiać, że kolejne zapłodnienie zakończy się podobnie. Po ciąży pozamacicznej można mieć dzieci, choć zdarza się, że niektóre pary muszą na nie poczekać nieco dłużej.