W Gabinecie Reumatologicznym zajmujemy się rozpoznawaniem, leczeniem oraz zapobieganiem schorzeń reumatycznych (metabolicznych, zapalnych, zwyrodnień) kości, stawów, a także ogólnoustrojowych stanów zapalnych tkanki łącznej (kolagenozy).
Do grupy chorób reumatologicznych zaliczamy:
- Reumatoidalne zapalenie stawów
- Reumatyzm jest ogólnym terminem odnoszącym się do bólu kości, mięśni i stawów. Zapalenie stawów jest schorzeniem samych stawów, wywołującym ich ból, sztywność i czasami zniekształcenie.
- W reumatoidalnym zapaleniu stawów dochodzi do zapalenia tkanek wewnątrz i wokół stawów, które wypełniają się płynem zawierającym krwinki białe. Stawy są zaczerwienione, ciepłe, obrzęknięte, bolesne i sztywne. Przy braku ruchu ból i sztywność nasilają się (na przykład rano).
- Jeżeli reumatoidalne zapalenie stawów nie jest odpowiednio leczone, proces zapalny prowadzi do ścieńczenia kości i zniszczenia stawów, ścięgien i więzadeł.
- Obecnie jest dostępnych wiele leków, które można stosować w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. Niektóre z nich, takie jak steroidy lub niesteroidowe leki przeciwzapalne, kontrolują zapalenie. Inne zwalniają proces niszczenia kości, ścięgien i więzadeł. Oprócz zalecenia leków, lekarz może zaproponować, aby w leczeniu uczestniczyli także fizjoterapeuta, terapeuta zajęciowy lub inny specjalista.
- Niekiedy dalsze leczenie chorych na reumatoidalne zapalenie stawów prowadzi ortopeda. Zabieg chirurgiczny może być przeprowadzany w celu usunięcia ze stawu tkanki najbardziej zmienionej przez zapalenie lub – w niektórych przypadkach – w celu wymiany zniszczonego stawu. Chirurg może także naprawić uszkodzone przez proces zapalny ścięgna, szczególnie ścięgna ręki.
2. Toczeń rumieniowaty układowy
Należy do rzadkich schorzeń (choruje 30-50 osób na 100 tys.), atakuje głównie ludzi młodych, pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Toczeń rumieniowaty układowy(skrót TRU). Jest chorobą reumatyczną o podłożu immunologicznym. Jej istotą jest przewlekły stan zapalny, który prowadzi do uszkodzenia wielu tkanek i narządów. Najczęściej zajęte są skóra, nerki i stawy. Do przewlekłego stanu zapalnego dochodzi w wyniku wytwarzania przez układ immunologiczny przeciwciał przeciwko zdrowym tkankom organizmu. Przyczyna takiego jego zachowania nie jest dokładnie znana. Wiemy natomiast, że pojawia się ono u osób podatnych genetycznie na zachorowanie na TRU przy współistnieniu innych czynników. Duże znaczenie ma czynnik hormonalny, bo chorują głównie kobiety w wieku rozrodczym. Nie bez znaczenia są czynniki środowiskowe, wśród nich największe znaczenie mają infekcje i palenie tytoniu. Indukować chorobę mogą niektóre leki i ekspozycja na światło słoneczne.
3. Zespół Siogrena
- Zespół Siogrena występuje jako odrębna choroba lub łącznie z innymi chorobami reumatycznymi. Objawia się suchością oczu i jamy ustnej, wynikającą z zapalenia gruczołów produkujących łzy i ślinę.
- Możesz mieć uczucie piasku w oczach i lepkości, zwłaszcza w godzinach porannych. Suchość w jamie ustnej sprawia, że stale odczuwasz pragnienie.
- W celu rozpoznania tej choroby lekarz na kilka minut przykłada wąski pasek bibułki do wnętrza dolnej powieki. Za pomocą tego niebolesnego badania mierzy się wytwarzanie łez.
- Innym badaniem pomagającym w rozpoznaniu tego schorzenia jest biopsja wargi. Polega ona na pobraniu niewielkiego fragmentu tkanki z wargi. Jest to prosty zabieg wykonywany przez chirurga w miejscowym znieczuleniu.
- Możesz otrzymać krople nawilżające do oczu. Zaleca się regularne picie wody małymi łykami. Dostępna jest także sztuczna ślina w aerozolu do rozpylania w jamie ustnej.
- Inną metodą jest chirurgiczne zablokowanie ujścia przewodów łzowych przez chirurga-okulistę, dzięki czemu łzy dłużej pozostają w oczach. Jest to prosty, kilkuminutowy zabieg, wykonywany w znieczuleniu miejscowym.
- Zespół Siogrena może dotyczyć również innych gruczołów ciała. Powiedz lekarzowi o innych odczuwanych przez Ciebie objawach, gdyż zwykle można je leczyć. Na przykład, wysychać mogą także gruczoły wytwarzające śluz pochwowy, którego brak powoduje ból w czasie stosunków płciowych.
4. Twardzina
Twardzina jest chorobą przewlekłą która dotyczy układu immunologicznego, tkanki łącznej oraz naczyń krwionośnych. Przebieg jej jest zróżnicowany od zmian łagodnych dotyczących wyłącznie skóry do postaci bardzo agresywnej z zajęciem wielu narządów. Niektóre z objawów są widoczne dla otoczenia, np. stwardniała i obrzmiała skóra rąk, zmiany na skórze twarzy, marznięcie i zasinienie skóry palców rąk (objaw Raynauda), czy przykurcze w stawach. Jednak najpoważniejsze objawy nie są widoczne, a osoba cierpiąca na twardzinę z zewnątrz może wyglądać na zdrową. Należą do nich objawy ze strony narządów wewnętrznych: płuc, serca, nerek oraz układu pokarmowego.
5. Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów to najczęstsza choroba układu ruchu. Jest spowodowana zaburzeniami jakości i ilości chrząstki stawowej, która odpowiada za amortyzację stawu. W postępującej chorobie uszkodzone zostają także kości wchodzące w skład stawu, torebka stawowa, wiązadła okalające staw, ścięgna i mięśnie. Zaczyna doskwierać nam ból i sztywność stawów oraz ich zniekształcenie, a w konsekwencji ograniczenie ruchomości stawów. Choroba zwyrodnieniowa może dotyczyć każdego stawu, najczęściej jednak atakuje kolana, biodra, kręgosłup, stawy palców rąk i stóp.
Jednymi z głównych objawów choroby są:
- ból pojawiający się zazwyczaj w stawie w momencie ruchu i ustępujący w spoczynku,
- sztywność stawów (czyli tzw. sztywność poranna ustępująca w ciągu kilku minut od przebudzenia),
- ograniczenie ruchomości (czyli niemożność rozprostowania czy zgięcia w pełni stawu),
- trzeszczenia stawów.
6. Sarkoidoza
Sarkoidoza jest chorobą, której przyczyna nie została jeszcze przez nikogo dokładnie ustalona. Uważa się, że zachorowaniu sprzyja pewien antygen, czyli taka substancja, która, gdy znajdzie się w organizmie osoby o pewnej predyspozycji genetycznej, gromadzi się w tkance o bogatym utkaniu limfatycznym. Za taką tkankę uważa się między innymi węzły chłonne – pełne komórek, które zajmują się obroną naszego organizmu przed zakażeniem. Jeśli antygen dostanie się między takie komórki, zaczynają one z nim walczyć. Tworzą się wtedy skupiska komórek. makrofagi, limfocyty, fibroblasty (czyli komórki walki z obcym patogenem), które nazywamy ziarniniakami. Potwierdzenie ich obecności w tkankach daje możliwość potwierdzenia rozpoznania choroby.
7. Dna moczanowa
Dna moczanowa spowodowana jest odkładaniem w tkankach kryształów moczanu sodu. Najczęściej zajmuje stawy, co zazwyczaj objawia się atakami bardzo silnego bólu, obrzękiem i ograniczeniem ruchomości zajętego stawu. W zaawansowanej postaci choroby dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia narządu ruchu i niesprawności, a także do zajęcia innych narządów (uszkodzenia nerek, kamicy moczowej, tworzenia guzków dnawych w tkankach miękkich).
Dnie moczanowej często towarzyszą inne choroby cywilizacyjne, takie jak nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, otyłość, cukrzyca i zaburzenia lipidowe.
8. Układowe zapalenie naczyń
Układowe zapalenia naczyń należą do grupy chorób układowych tkanki łącznej. Charakteryzują się różnorodnością objawów klinicznych oraz niekiedy ciężkim przebiegiem z zajęciem wielu narządów. Ich cechą wspólną jest proces zapalny obejmujący ścianę naczyń krwionośnych.
Uszkodzenia tych ścian prowadzą często do krwawień i zaburzeń zakrzepowo-zatorowych. Zapalenia te mogą powodować uszkodzenia każdego narządu, w najcięższych postaciach: płuc, nerek, ściany przewodu pokarmowego i układu nerwowego.
Układowe zapalenia naczyń dzieli się na pierwotne i wtórne. Zapalenia wtórne występują w przebiegu innych chorób takich jak np. reumatoidalne zapalenie stawów czy wcześniej wspomniany Siogrena. Mogą być też wywołane przez niektóre leki, zwłaszcza preparaty przeciwbakteryjne (przede wszystkim antybiotyki beta-laktamowe i akrolity) i przeciwwirusowe, szczepionki oraz surowice, leki podawane w leczeniu depresji, padaczki oraz choroby Parkinsona.